Zoals in mijn “Curriculum in de fotografie” aangegeven, begon ik mijn loopbaan in de macrofotografie met het fotograferen van mijn aquarium. Door de jaren heen kon ik deze speciale techniek beter beheersen en werden mijn beelden steeds maar beter.
Speciaal aan deze techniek is het feit dat je moet rekening houden met de reflectie van het glas en dat de vissen in een aquarium niet stil zitten. Je kunt haast niet anders dan de flits gebruiken. Met de moderne digitale camera’s zou je denken dat dit niet meer nodig is, maar, volgens mij is niets minder waar.
Een aquarium wordt meestal verlicht met kunstlicht, TL-lampen in het rode en blauwe spectrum of, tegenwoordig meer en meer in voege, LED-verlichting. Zeeaquariums worden dan weer met HQI-lampen belicht die een groot blauw spectrum beslaan. De witbalans zal op “kunstlicht” moeten ingesteld worden. De breking van het licht door het water maakt dat het licht zeer verzwakt wordt naarmate het aquarium hoger is. Wil je de zwemmende vissen fotograferen, dan moet je een korte sluitertijd instellen, minimum 1/125 sec tot 1/200 sec. Je werkt in het macrogebied met een afstand tot je onderwerp van ca. 30 tot 50 cm. De scherptediepte of DOF zal dus klein zijn, slechts enkele mm en toch wil je de vis er helemaal scherp op hebben en kies je voor een diafragma f/11 tot f/16, een kleine opening dus die minder licht vangt. Sluitertijd en diafragma zijn bepalend voor de foto, dus zal je misschien een nog grotere ISO-waarde moeten kiezen met kans op ruis in de foto.
Met een flash bepaal je zelf de hoeveelheid licht die je nodig hebt. Je kunt de camera dus op “normale” waarden instellen zoals bv. een sluitertijd van 1/125 sec, een diafragma f/11 tot f/16 en een lage ISO-waarde 100 of 200. De witbalans zet je op “flits” en die zit ook meteen goed.
Bij macrofotografie in het algemeen is het aangeraden de camera op de “M” stand in te stellen, volledig “manueel”. Ook de automatische scherpstelling (autofocus) op de lens schakelen we uit en stellen manueel scherp. Bij aquariumfotografie is dat een “must”, want bij autofocus zal de camera scherpstellen op het dichtste voorwerp. Je volgt bv. een vis in zijn zwembeweging tot je hem in een goede positie hebt om het beeld te maken en dan staat daar plots een plantje voor waar de autofocus van de camera direct op scherp stelt. Of er is een kalkvlek op de aquariumruit… oeps, foto gemist! Dus: MANUEEL scherpstellen.
Wat nu met de reflectie? Vooreerst gebruik je steeds een zonnekap. Heb je een flexibele rubberen zonnekap, dan kun je de camera “tegen” het glas zetten. Nadeel hiervan is dat je moet wachten tot de vis gepast en onder de juiste hoek in het zoekbereik van de camera komt. Heb je dat niet, dan moet je onder een min. hoek van 30° t.o.v. de ruit fotograferen. Het beste werk je met een losse flits die je tussen de camera en het glas zet of houdt. Er bestaan losse toebehoren die je onder de camera schroeft, waarmee je de flits links of rechts kunt zetten en je hebt ook nog het voordeel dat de flits op ongeveer gelijke hoogte met de lens komt en niet boven de camera staat. Een aquarium heeft bijna altijd een lichtkap en het zou kunnen gebeuren dat de flash tegen deze kap botst i.p.v. in het aquarium.
Heb je dat allemaal onder de knie, dan kun je proberen een goede foto van je vissen te maken. Ook hier geldt: oefening baart kunst! Wees niet ontgoocheld als het niet meteen lukt. Het komt wel!
Klik op de afbeelding voor een aantal voorbeelden.
Poecilia reticulata – guppy
